ეს დღე შესაძლოა ისტორიაში შევიდეს, როგორც ყველაზე მძიმე დღე რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალებისთვის. უკრაინამ წარმატებით განახორციელა დახვეწილი და მრავალთვიანი სპეცოპერაცია კოდური სახელწოდებით „ობობის ქსელი“ (Pavutyna), რომლის შედეგადაც, უკრაინის ოფიციალური ინფორმაციით, განადგურდა ან დაზიანდა სულ მცირე 41 სტრატეგიული ბომბდამშენი — მათ შორის Tu-22M3, Tu-95 და Tu-160 ტიპის თვითმფრინავები.
ეს ის ავიაგამანადგურებლებია, რომლებიც უკრაინამ 1996 წელს გადასცა რუსეთს, ბირთვული იარაღზე უარის თქმის სანაცვლოდ. თითქმის სამი ათწლეულის შემდეგ, უკრაინამ სიმბოლურად და ტექნიკურად შეძლო მათი “დაბრუნება” — მოწინააღმდეგის ტერიტორიაზე მყოფი სამხედრო ბაზების განადგურებით.
სპეცოპერაცია, რომლის განხორციელებასაც 18 თვე დასჭირდა, უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურმა (СБУ) შემუშავა და განახორციელა. მისი დეტალები შთამბეჭდავია:
• მცირე ზომის FPV დრონები რუსეთში შეიყვანეს ფარულად;
• დრონები დამალეს სატვირთოებზე დამონტაჟებულ პატარა ხის კონსტრუქციებში;
• დრონების გაშვება განხორციელდა დისტანციური მექანიზმით, რომელიც ხსნიდა სახურავებს და აძლევდა დრონებს პირდაპირ სამხედრო აეროდრომებზე შეტევის საშუალებას.
სამიზნეები გახდნენ სტრატეგიული ავიაბაზები, რომელთა მეშვეობითაც რუსეთი ახორციელებდა შორ მანძილზე სარაკეტო დარტყმებს უკრაინის მიმართულებით.
ოპერაციას უშუალოდ ხელმძღვანელობდა პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი, ხოლო მისი ტექნიკური განხორციელება СБУ-ს ხელმძღვანელმა ვასილ მალიუკმა უზრუნველყო. გავრცელებული ფოტომასალაც აჩვენებს მალიუკს ოპერაციის ერთ-ერთ ეტაპზე — რაც კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს მის გადამწყვეტ მნიშვნელობას.
სიმბოლური და სტრატეგიული გამარჯვება
ამ ოპერაციას მხოლოდ სამხედრო მნიშვნელობა არ აქვს. ეს ისტორიული სამაგიეროც იყო. იმ თვითმფრინავების განადგურება, რომლებიც უკრაინამ ოდესღაც მშვიდობის სახელით დათმო, დღეს ომის ვითარებაში აღმოჩნდა უკრაინის ტექნოლოგიური სიძლიერის სამიზნე.
რუსულმა სამხედრო ბლოგერებმა 31 მაისი უკვე შეაფასეს როგორც „შავი დღე რუსეთის სტრატეგიული ავიაციისთვის“. რუსეთის ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემებმა ვერ შეძლეს დრონების დროულად აღმოჩენა და განეიტრალება. ერთ-ერთმა რუსმა კომენტატორმა დამცინავად აღნიშნა: „დღეს ჩვენი თვითმფრინავები კი არ აფრინდნენ ბაზებიდან — უკრაინული ფუტკრები აფრინდნენ“.
მიუხედავად იმისა, რომ ფრონტზე ვითარება პერიოდულად სტატიკურია, სწორედ ასეთი გაბედული, არაპროგნოზირებადი და მაღალტექნოლოგიური ოპერაციებია, რომლებიც ცვლის ბალანსს და არღვევს რუსეთის უპირატესობის ილუზიას.
ავტორის შენიშვნა:
სტატია ეფუძნება ღია წყაროებს, უკრაინის ხელისუფლების ოფიციალურ განცხადებებს და როგორც უკრაინულ, ისე რუსულ არხებზე გამოქვეყნებულ მასალებს. ომის დროს, განსაკუთრებით საიდუმლო ოპერაციების ფონზე, ზოგიერთი დეტალი შესაძლოა არ იყოს დადასტურებული. ტექსტი ასახავს მოვლენათა ანალიზს 2025 წლის 1-ლი ივნისის მდგომარეობით.
ეს მასალა მხოლოდ სტატისტიკა არ არის. როგორც ჟურნალისტი, რომელიც ომის პირველივე დღეებიდან ვაშუქებ პროცესებს, ვხედავ, რომ თითოეულ დაბომბილ რუსულ თვითმფრინავზე დგას ადამიანური ტრაგედია, თავდადება და უკრაინის გმირული და პატრიოტული გადაწყვეტილება – არ დაიჩოქოს ოკუპანტის წინააღმდეგ!
